Ons Vriendencafé is dit keer gewijd aan de Bodel Nijenhuis Collectie. Met ongeveer 50 Vrienden zijn we te gast bij de Universitaire Bibliotheek, afdeling Bijzondere Collecties.
Na een voorwoordje van Wilbert Hettinga, onze voorzitter, vertelt Martijn Storms, de conservator, ons over de Collectie van Bodel Nijenhuis. Deze is door Johannes Tiberius Bodel Nijenhuis aan de Universiteitsbibliotheek als legaat geschonken in 1872.
Hij werd geboren in 1797 in Amsterdam, maar verhuisde na de vroege dood van zijn moeder al in 1799 naar Rapenburg nr. 69 (later ook nr. 71) in Leiden, waar hij werd opgevoed door zijn tante en grootvader Johannes Luchtmans, de uitgever. Hij studeert rechten aan de universiteit. Later komt hij ook in de uitgeverij te werken totdat deze in 1848 overgaat naar E.J. Brill. Daardoor kan hij zich concentreren op het verzamelen van kaarten en atlassen. Ook is hij secretaris van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en publiceert daar regelmatig catalogi.
Een leuk verhaal van Martijn Storms gaat over de vier “K”s. Dit gaat over de manieren waarop Bodel Nijenhuis aan zijn collectie komt. De eerste “K” staat voor kopen. Hij koopt zelf het meeste in winkels en op veilingen; dit laatste met voorkennis vanwege het feit dat uitgeverij Luchtmans zelf ook een veilinghuis heeft. De tweede “K” staat voor krijgen. Familie en vrienden geven hem van tijd tot tijd ook iets voor zijn verzameling. De derde “K” is die van kopiëren. Bij gebrek aan kopieermogelijkheden worden veel kaarten en plattegronden nagetekend. De laatste “K” is de letter van knippen. Als hij vindt dat een kaart, een prent, o.i.d. ook in een ander onderdeel van zijn collectie thuishoort, knipt hij het gewoon uit.
Als actueel onderwerp besteedt Martijn Storms ook nog kort aandacht aan de restauratie van de kademuren van de Vliet. Hierbij komt het begrip “neksluis” naar voren. Over de betekenis is iedereen het wel eens: een sluis zonder weg eroverheen. Het woord “neksluis” wordt ook wel beschreven als “naaktsluis” of als “exsluis”.
Na de inleiding mogen we in kleinere groepen zelf naar verschillende kaarten en prenten uit de collectie kijken. En naar voorbeelden van een neksluis. Heel mooi en zelden te zien.
Martijn wordt na afloop bedankt met een paar (heerlijke) flesjes wijn.
Ons bestuur zal als dank voor de beschikbaar gestelde borrel per aanwezige Vriend een bedrag van € 10,00 per persoon overmaken naar het Bodel Nijenhuis Fonds voor de aankoop van nieuwe kaarten en prenten.
Ook dit jaar kunnen we weer spreken van een zeer interessant en geslaagd Vriendencafé. Foto’s vindt u onder aan de pagina.
Erfgoedcafé Leiden 